Epidemiologia próchnicy
Próchnica jest chorobą infekcyjną, którą wywołuje nagromadzenie znacznych ilości bakterii kwasotwórczych. Ubytek próchnicowy poprzedzony jest odwapnieniem powierzchni zęba, które początkowo jest jeszcze odwracalne. Rozszerzenie próchnicy w zębinie prowadzi do utraty twardych tkanek zęba, a w końcu do infekcji i nekrozy miazgi (pulpitis, necrosis pulpae, abscessus pulpae).
Miejscami podatnymi na próchnice są szczeliny, dołki w trzonowcach, powierzchnie szyjek zębowych w pobliżu dziąseł. Rozwojowi próchnicy sprzyjają także nieprawidłowości w ustawieniu zębów.
Wskaźnik zapadalności na próchnicę zębów wśród dorosłej ludności zamieszkałej w uprzemysłowionych krajach zachodnich wynosi 90%.Istotną rolę w powstawaniu próchnicy odgrywają czynniki genetyczne. Mogą nimi być m.in. morfologia zębów i warunki zwarciowe (okluzja) .Niewątpliwie ważniejsze są czynniki środowiskowe, takie jak sposób odżywiania i higiena jamy ustnej. U dzieci i młodocianych obserwuje się dwa rzuty silnego przyrostu próchnicy; pierwszy ma miejsce miedzy 4. a 8., a drugi miedzy 11. a 19. rokiem życia. Dodatkowo stwierdza się zależność pomiędzy zapadalnością na próchnicę a przynależnością do określonej warstwy społecznej (różne warunki bytowe).Wraz z polepszaniem się warunków bytowych obserwuje się wyraźnie częstszą obecność zdrowego uzębienia. Wyraźne są różnice w częstości występowania próchnicy związane z płcią. Dziewczynki- choć pewnie lepiej dbają o higienę jamy ustnej –charakteryzuje większa zapadalność na próchnicę niż chłopców. Prawdopodobnie jest to związane z faktem wcześniejszego wyrzynania się u nich zębów, które tym samym dłużej poddane są działaniu sprzyjającemu próchnicy środowisku jamy ustnej. Próchnica zębów mlecznych zwłaszcza drugich trzonowców (pierwsze ząbkowanie) ma bardzo istotny wpływ na stopień odporności pierwszych stałych trzonowców (zęby szóste) . Ponad 60% dzieci z próchnicą drugich trzonowców mlecznych wykazuje próchnicę szczelin już w czasie wyrzynania się pierwszych trzonowców stałych. Próchnica zębów stałych jest niemalże identyczna z próchnicą zębów mlecznych, jedynie grubsza warstwa szkliwa powoduje, że w zębach stałych obserwuje się wolniejszy jej przebieg.